معرفی کتاب : کمدی الهی

کمدی الهی به معنای واقعی کلمه یکی از شاهکارهای ادبیات جهان به قلم دانته آلیگیری است. دانته نویسنده، شاعر، فیلسوف، و محقق ایتالیایی اهل فلورانس است. او برای نگاشتن این کتاب ۲۰ سال تلاش کرد. این کتاب به زبان اول شخص روایت شده و از جمله آثار کلاسیک ایتالیا است و برای مردم معمولی‌ نوشته شده است که راجع به تراژدی‌های قرون وسطا می‌باشد.

البته خود دانته کتاب را کمدی نامیده است؛ که به معنای جریانی که آغاز آن بد است و به خوبی تمام می‌شود ( عکس تراژدی)، می‌باشد؛ نه کمدی به معنایی که ما امروزه از آن استفاده می‌کنیم. بعدها به دلیل سخن از دنیای ماوراء الطبیعه و آسمانی لقب «الهی» را به آن افزودند.

دانته در این کتاب از فیلسوفان، ادیبان، و دانشمندان زیادی از جمله ابن‌سینا، ارسطو، سقراط، وغیره نام برده است. به دلیل علم و شناخت زیادی که دانته از موضوعات و اشخاص، با توجه به امکانات کم در آن زمان، برخی او را پیامبر دانته می‌خوانند.

جایگاه این اثر بزرگ میان مردم اروپا، مثل جایگاه مثنویِ معنوی میان ایرانیان است. شاعران، نقاشان، و مجسمه‌سازان بزرگ بسیاری به خلق آثار برجسته‌ای پرداختند، که موضوعِ اصلی آن صحنه‌ها و داستان‌های کمدی الهی است. برخی کمدی الهی را با ارداویراف‌نامه که در دوره ساسانیان به زبان و خط پهلوی نوشته شده مقایسه کرده‌اند. ارداویراف‌نامه حدود هزار سال پیش از کمدی الهی، راجع به سفر به دنیای پس از مرگ پرداخته است.

ویژگی‌های کمدی الهی

این منظومه‌ی بلند، متشکل از سه بخش دوزخ، برزخ، و بهشت است؛ هر بخشی سی‌وسه چکامه، و در مجموع تقریبا شامل صد چکامه می‌باشد. مجموع ابیات کمدی الهی به ۱۲۲۳۳ بیت می‌رسد.

دانته این کتاب را به استاد فلسفه‌اش ( برونتو لاتینی) و کان گرانده دلا اسکالا ( کسی که دانته بیست سال پایانی زندگی‌اش  را مهمان او بود) تقدیم کرده است.

دانته در این کتاب از مراحل مختلف دوزخ، برزخ، و بهشت می‌گذرد:

·        دوزخ: دانته در جنگلی ترسناک و تاریک گم می‌شود و برای بازگشت از کوهی بالا می‌رود. اما یک پلنگ ( نماد طمع)، شیر ( نماد عصبانیت) و گرگی ( نماد هرزگی) راهش را سد می‌کنند. ویرژیل ( نماد دانش، همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید) شاعر رومی به سوی او می‌آید تا در مسیر سفرش به  دوزخ و برزخ راهنمایش باشد، سفری که تنها راه بازگشت دانته است.

·        برزخ: در این بخش دانته روح کسانی را می‌بیند که منتظر رسیدن به بهشت هستند. در اینجا آن‌ها مجازات گناه‌هایشان را می‌بینند، گناهانی که باید از آن‌ها پاک شوند، تا بتوانند به بهشت دست یابند.

·        بهشت: دانته سرزمین‌هایی را می‌بیند که بهشتیان در آن حضور دارند. راهنمای وی در بهشت بئاتریس( در تصویر زیر) عشق دوران جوانی‌اش است. او پس از مشاهده شکوه و عظمت خداوندی، به زمین باز می‌گردد تا این اثر را خلق کند.

او در این مراحل با شخصیت‌های مختلفِ تاریخی برخورد می‌کند، نهایتاً در آخرین مرحله‌ی بهشت خدا را می‌بیند. از نظر دانته، دانشِ انسان در سایه‌ی رحمت الهی، می‌تواند انسان را به خوشبختی برساند.

بئاتریس ( نماد عشق) با فراتر بردن عشق انسانی و رساندن آن به عشق الهی، باعث رسیدن دانته ( نماد انسان) به رحمت الهی می‌شود.

جالب است بدانید این سفر در طول یک هفته اتفاق می‌ا‌فتد و در طول تاریخ وقوع این سفر، هیچ اثری نیز از خودِ دانته نبوده است!

دانته در بهشت با خودِ خدا رو در رو می‌شود که به صورت سه دایره متحدالمرکز است ( پدر، پسر و روح‌القدس) و نهایتاً سفرش را با رضایت قهرمانانه و معنوی کامل به پایان می‌رساند.